Veilig

“Zit je ergens mee?” Verschrikt keek ik op en zag mijn vriend Boom bezorgd naar mij kijken. “Waarom vraag je dat?” Hij antwoordde niet meteen. Zachtjes heen en weer wiegend en bedachtzaam met zijn takken zwaaiend, stond hij mij daar een tijdje op te nemen. Net toen ik dacht dat ik het vast verkeerd gehoord had, antwoordde hij: “Ik heb het gevoel dat je me ontwijkt. Je weet heel goed dat ik zie en voel dat er iets aan de hand is….” Ik zuchtte even en keek naar mijn groene vriend, maar ik zei nog niets. Na een korte stilte vervolgde hij zijn monoloog. “Ik kan ook niet echt makkelijk naar je toekomen he, ik sta hier nogal vast”, grinnikte hij. “Even serieus, ik observeer je nu al een tijdje en zie dat je met iets zit. Ik vraag me af of je me het wil vertellen?” “Jij ziet ook alles, he”, zei ik uiteindelijk. “Tja, ik heb nogal goed uitzicht hier”, grijnsde Boom. “Als boom heb je het voordeel dat je over muurtjes heen kan kijken. Maar dan nog vul je van alles zelf in, want dingen zien is één ding, begrijpen wat er loos is, is weer wat anders natuurlijk”.

Peinzend leunde ik achterover. Ik voelde me een beetje schuldig dat Boom zo bezig was met mij, dat had ik me niet zo gerealiseerd. Als je een beperkt sociaal netwerk hebt en eigenlijk altijd in je hoofd leeft zoals ik, dan heb je zaken wat laat in de gaten.

“Sorry, Boom. Het is niet zo dat ik het je niet wil vertellen maar ik moet altijd eerst lang en goed over dingen nadenken en de boel grondig analyseren voordat ik er woorden aan kan wijden.” Ik ging er even goed voor zitten. “Punt is dat ik zeker wil zijn dat ik geen dramatische onzin ga uitkramen, vandaar dat ik er nogal lang over kan doen voordat ik mijn mond opendoe.” Boom knikte begrijpend. “Ja, dat weet ik, zo goed ken ik je inmiddels wel, maar dit keer duurde het wel langer dan normaal.” “Je bent ook zo lekker geduldig he”, grinnikte ik. “Ik vind een paar maanden best lang”, zei hij verdedigend. Ik kon mijn verbazing niet verbergen. “Wist je dat de oudste boom ter wereld meer dan 5000 jaar oud is? En jij zeurt over een paar maanden?” Nu moesten we allebei een beetje lachen. “Dat weet ik heus wel” zei Boom, “die boom woont overigens in Amerika.” Ik knikte. Dat wist ik ook. Die boom staat in de White Mountains in Californië. Overigens is deze boom pas recent ontdekt. Daarvoor was een andere boom als oudste aangemerkt, maar die schijnt nog ‘maar’ 4800 jaar oud te zijn. Die boom hebben ze Methusalem genoemd en staat in hetzelfde park in Californië. De precieze locatie van de bomen wordt zorgvuldig geheim gehouden. Zo zijn de bomen veilig voor toeristen en vandalen.

“Goed, we dwalen af”, zei Boom. “Wil je erover bomen of niet?” “Dat wil ik wel”, zei ik enigszins aarzelend, “maar ik weet niet of ik er een samenhangend verhaal van kan maken, want ik vind het zelf nogal gecompliceerd. Zou me kunnen voorstellen dat je straks denkt dat ik een beetje koekoek ben.” Boom zuchtte ongeduldig. “Om eerlijk te zijn denk ik dat alle mensen een beetje gek zijn. Daarnaast hebben we net vastgesteld dat wij bomen eeuwen aan wijsheid in pacht hebben en ik denk niet dat er iets is wat we niet al eens gezien of gehoord hebben. Kom op, steek maar van wal.” Aangemoedigd door zijn woorden, besloot ik openheid van zaken te geven. Op zich kenden we elkaar nog niet zo heel lang, maar ik voelde me veilig bij hem en ik vertrouwde hem genoeg om mijn gedachten met hem te delen. Ondanks mijn twijfels of hij het zou kunnen begrijpen en de zorg dat hij zich straks nog drukker om mij ging maken dan hij al deed. Ik ben een groot voorstander van eerlijkheid en openheid, maar ik heb ervaren dat het zaken soms nog ingewikkelder maakt. Aan de andere kant wilde hij blijkbaar graag mijn verhaal horen, wat het aannemelijk maakte dat hij er wel mee kon omgaan.

“OK. Ter inleiding…” Ik pauzeerde even om mijn gedachten te ordenen. “Als kind was ik al een beetje anders dan de meeste andere kinderen. Zo zat ik liever op mijn kamer te lezen, te schrijven en na te denken dan dat ik buiten speelde met leeftijdgenootjes. Zo lang als ik me kan herinneren zat er altijd een soort afstand tussen mij en de rest van de wereld. Tenminste, zo heb ik dat ervaren en zo ervaar ik dat eigenlijk nog steeds… Ik zonderde mezelf af – ik was me daar niet bewust van maar puur vanuit mijn natuurlijke behoefte om alleen te zijn.” Ik nam een slok thee uit de beker die naast me op tafel stond. “Zo terugdenkend kan ik concluderen dat ik van jongs af aan een observerende houding heb gehad. Observeren, kijken, luisteren en vervolgens verbanden leggen. Dat laatste deed ik pas bewust toen ik ouder was, uiteraard. Je leert ontzettend veel als je goed luistert, vooral naar wat niet gezegd wordt. Patronen zoals lichaamstaal, verhoudingen en situaties waren mij altijd heel snel duidelijk. Daarnaast las ik als tiener al veel ‘volwassen’ boeken waardoor ik bepaalde kennis en informatie vergaarde wat wellicht voor mijn leeftijd wat veel was. Door al die dingen heb ik altijd het gevoel gehad dat ik ouder en wijzer was dan mijn leeftijdgenoten. Dat was niet fijn; ik hoorde nergens bij, niet bij leeftijdsgenoten maar ook niet bij volwassenen. Rare tijd was dat.” Boom bromde begripvol. “Als ik een kamer binnenliep, voelde ik altijd direct aan of de sfeer positief of negatief was. Kan ook een aangeleerd overlevingsmechanisme zijn, want de situatie thuis was lange tijd… eh… nogal gespannen.” Ik zweeg even.

Boom wachtte rustig tot ik verder zou gaan. “Nog niet zo lang geleden realiseerde ik me dat ik me als kind niet altijd veilig heb gevoeld. Dat, in combinatie met mijn karakter, maakte dat overleven een soort tweede natuur werd. Wat ik hiermee wil zeggen dat ik gewend ben om alleen te zijn en zaken zelf op te lossen. Ik vroeg zelden om hulp en vind dat nog steeds lastig. Het nadeel van dergelijke instelling is dat anderen vaak niet weten wat er echt in mij omgaat omdat ik altijd maar doorga. Dat realiseer ik me heel goed. Denk dat ik daarom ook al vroeg ben gaan schrijven. Misschien niet eens voor mezelf, maar meer om anderen inzicht te geven in mijn gedachten. Niet dat iemand mijn schrijfsels leest…..”

Ik vervolgde mijn verhaal. “Als je op jonge leeftijd al zo sterk en zelfstandig bent, en dit een deel van je persoonlijkheid is of wordt, dan vindt iedereen het op een gegeven moment heel gewoon dat jij degene bent die alles regelt, oplost en iedereen beschermt, overeind en bij elkaar houdt. Het lijkt wel alsof ik op een of andere manier onzichtbaar ben geworden…” Boom ritselde met zijn takken. “Hoe oud was je ook al weer toen je voor het eerst alleen op vakantie ging?” “Ik werd dertien in Spanje op de camping waar ik met een oudere vriendin was”. Boom schudde heen en weer. “Dertien… Hoe is het mogeljk…” “Ja”, zei ik “het toont mooi aan wat ik bedoel. Mijn ouders vonden het blijkbaar heel vertrouwd om hun 12-jarige dochter op vakantie te laten gaan met een 25-jarige.” Ik lachte een beetje. “Hun vertrouwen was overigens terecht, want het ging allemaal prima en ik vond het geweldig. Maar bijzonder was het wel.” Boom knikte. “Vind ik ook. Je was een bijzonder kind.” Nu moest ik hardop lachen. “Ik kwam jaren geleden een lerares van de bassischool tegen en die zei exact hetzelfde tegen mij. Overigens is dat redelijk vaak tegen me gezegd – ook bewonderde mensen mij om mijn zelfstandigheid, mijn kracht en om de idioot volwassen woorden die ik bezigde op die leeftijd…. Weet je, dat lijkt leuk allemaal, want iedereen wil erbij horen én bijzonder gevonden worden, maar als je iemand zo ‘verbijzondert’ dan creëer je tegelijk afstand. Want mensen bewonderen op afstand, niet dichtbij.” Ik ging even rechtop zitten. “Om dit even samen te vatten: ik ben niet gewend dat iemand naar mij toekomt om te zeggen dat ze zien dat het niet goed met me gaat, of om een hand op mijn schouder te leggen. Dat is iets wat ik doe bij andere mensen. Niet andersom.”

Ik zweeg. Boom zweeg ook en liet de wind door zijn takken ruisen. Hij strooide wat bladeren rond en keek naar de mensen die langs hem heen liepen zonder naar hem te kijken. “Ik begrijp het heel goed” zei hij zacht. “De meeste mensen vinden het ook vanzelfsprekend dat ik hier sta. Lopen dagelijks langs me heen maar zien mij niet.” “En jij bent nog wel meters hoog, ik ben maar een kabouter” grapte ik. Boom lachte. “Blijkbaar maakt dat niet uit, want ze zien mij ook niet staan.” “Waarschijnlijk vanwege je kleur”, zei ik. Boom keek me niet-begrijpend aan. “Mensen associëren groen met rust en balans. Het is een veilige kleur.”

Ik vervolgde mijn verhaal. “Ondanks het feit dat ik me bewust ben van mijn intuïtie en vermogen om patronen en mensen te doorzien, is er altijd dat deel waar ik weinig controle over heb, namelijk mijn emoties en gevoel. De enige manier om daar grip op te krijgen is erover te schrijven. Sinds mijn achtste vertrouw ik mijn gevoelens toe aan papier en aangezien ik een gevoelig kind was, heb ik een hoop geschreven. Mensen denken vaak dat ik weinig of nooit emotioneel ben, maar het tegendeel is waar… ik toon ze alleen niet snel in gezelschap. Als ik iets niet kan controleren, dan krijg ik daar behoorlijke stress van. Dan analyseer ik alles too pieces, maar emoties en gevoelens zijn zaken die je moeilijk met rationeel denken kunt oplossen of wegzetten. Of je moet ervoor geleerd hebben natuurlijk. Ik heb inmiddels aardig wat boeken over dat onderwerp gelezen en ben nog niet veel wijzer. Frustrerend…” Boom moest lachen om mijn teleurgestelde blik. “Ja zeg, je kunt voor alles een boek kopen, maar ik denk inderdaad niet dat de oplossing daarin staat.” “Nou, ik heb de hoop nog niet opgegeven” grinnikte ik.

“Wat gevoelens betreft; er zijn slechts weinig mensen die mij doorzien, die door mijn muurtjes en aangeleerd gedrag heen kunnen kijken”, vervolgde ik. “Ik loop pas een halve eeuw op deze aarde rond…” zei ik grijnzend naar Boom, “maar ik kan ze op één hand tellen. En dan heb ik niet eens al mijn vingers nodig.”

“Dat moeten dan wel bijzondere mensen zijn”, zei Boom peinzend. “Ja Boom, dat zijn zeker bijzondere mensen. Als zij je aankijken, zien ze direct je ware emoties. Je verdriet, onzekerheid… Ze zien je écht. En ik zie hen ook. Voorbij alle oppervlakkigheid, waar wij mensen zo goed in zijn. Dat is bijzonder mooi. Dat is zeldzaam. Die mensen raken en ontroeren me op een heftige manier. Dat roept tegelijk een tegenreactie op, omdat ik me dan te kwetsbaar voel. Dan kan ik afstandelijk worden, bozig zelfs. Dat betekent dat ik uit balans ben, iets waar ik slecht mee kan omgaan. Mijn modus operandi is om alles te rationaliseren, weg te zetten en gewoon vrolijk door te gaan. Als je dat lang doet, vergeet je weleens waar je zelf behoefte aan hebt. Waar je ziel behoefte aan heeft.”

“En waar heeft jouw ziel behoefte aan?” vroeg mijn wijze vriend zachtjes. Ik zuchtte diep. Erover nadenken is al lastig, laat staan erover praten.

“Ik zou zo graag willen ontspannen, even niet zo sterk te hoeven zijn. Mijn hoofd op iemands schouder leggen bij wie ik me compleet veilig en volledig geaccepteerd voel. Al is het maar voor tien seconden….”

Boom keek naar een paar vogels die op zijn takken waren gaan zitten. Hij leek na te denken over mijn woorden. Dat gaf mij wat tijd om mezelf weer bij elkaar te rapen.

“Door werk en routine was ik er nooit zo intensief mee bezig, maar vanwege de aanwezigheid van een bijzondere dame ben ik me de afgelopen maanden voortdurend bewust van die behoefte. Aan de ene kant verzet ik mij tegen die kwetsbaarheid, aan de andere kant wil ik zo graag bij haar zijn om me wat minder alleen te voelen en ook om haar vast te houden om te laten weten dat ik het zie en herken, dat stukje eenzaamheid wat elk bijzonder mens in zich heeft… Maar ik denk niet dat zij op mij zit te wachten. En wellicht wil ik haar mij niet ‘aandoen’, want volgens mij vinden veel mensen mij al gauw teveel.'”

Boom stond al die tijd rustig naar me luisteren, maar nu zwiepte hij geïrriteerd met zijn takken. “Jij bent me er ook een, hoor. Je analyseert iedere situatie, je bekijkt altijd alle scenario’s van voor naar achter en nu neem je ineens van alles aan en weet je zeker wat ze van je vindt en hoe ze gaat reageren. Dat is onlogisch!”

Ik glimlachte een beetje droevig. “Weten doe ik het uiteraard niet. Aanvoelen wel. Patronen zeggen veel, Boom. Misschien is het de angst dat deze tederheid tijdelijk is, want in mijn wereld blijven bijzondere mensen niet…”

“Jullie mensen met jullie gevoel”, bromde Boom. “Tja, liefde en vriendschap zijn toch wel de onderwerpen waar wij mensen geregeld moeite mee hebben. Dat, en om jezelf geven is ook een lastige.” “Goed”, zei hij, “als ik het nu goed begrijp, maakt die dame iets in jou los waardoor je behoorlijk van slag bent. En je wilt het haar niet vertellen want je gaat ervan uit dat je teleurgesteld gaat worden. Op wat voor manier dan ook…” Hij keek me een beetje scheef aan. Ik kon een ondeugend lachje niet onderdrukken. “Het is complex, dat zei ik toch. Ik heb vaker de verkeerde mensen vertrouwd. Ik geef zielsveel om haar, maar de vraag is hoeveel zij om mij geeft. En dat bedoel ik in brede zin.”

“Gekke mensen, altijd zo ingewikkeld.” Hij schudde van het lachen. Een beetje opgelucht na dat hele verhaal, lachte ik met hem mee. “Nou, ik moet wel een beetje gek zijn, aangezien ik tegen een boom zit te praten.” Boom lachte nog harder. “Sommige mensen knuffelen bomen, hoor, dus ik weet niet wat gekker is. Misschien moet je dat gewoon doen.” Ik keek hem vragend aan. “Wat?” “Een boom knuffelen! Volgens mij heb jij dat hard nodig. En het schijnt heel heilzaam en rustgevend te zijn, mensen doen dat om te kunnen aarden, hun energie in balans te brengen…” Hij grijnsde naar me. “Ik geef toe dat ik weleens een handoplegging doe bij je familie, maar daar houdt het wel mee op”, antwoordde ik.

“Lekker veilig”, zei Boom en hij knipoogde naar me.