Die genen

Misschien is het u ook opgevallen. Of misschien ook niet en dan moet u dit schrijfsel maar toedichten aan mijn taalkundige perceptie. Hoe het ook zij, wat mij de laatste tijd opvalt is het volgende.
Blijkbaar heeft de wetenschap besloten de mensheid een algemeen excuus te verlenen voor alles wat we doen of hoe we zijn. Je hoeft niet lang meer na te denken of het iets met verantwoordelijkheid heeft te maken of dat je iets doet omdat het nou eenmaal ‘in’ je zit. De heren professoren hebben voor het gemak alles op een hoop gegooid, want alles zit per definitie in je.

Tegenwoordig is zo’n beetje alles genetisch bepaald. Sommige genen hebben ze nog niet gevonden, maar aangezien een vermoeden reeds het daglicht heeft gezien, bestaat het fictieve gen in ieder geval. Feiten zijn wellicht dat de kleur van je ogen genetisch bepaald is en de kleur van je haar en je schoenmaat. Van een ander niveau (het-nog-niet-bewezen-maar-we-willen-graag-dat-het-zo-is-niveau) zijn de opvattingen dat je seksuele geaardheid genetisch bepaald is, dat de vraatzucht-gen ergens ronddwaalt en een van de laatste nieuwtjes is, dat zelfs ontrouw aan een onverbeterlij¬ke gen kan worden toegekend.

Ik zat daar zo eens over na te denken. Dat ene kleine woordje liet me maar niet los. Als je het nou eens van een taalkundige kant bekijkt, is het inderdaad niet vreemd dat men zoveel dingen aan een “gen” toeschrijft.

Als iemand constant tegen de gevestigde orde ingaat, heeft die persoon vast last van zijn dwarslig-gen. Diegenen die in naam der conditie zich in trainingspak uit de naad lopen, zijn mensen die geplaagd worden door hun jog-gen. En als je niet behept bent met een inlog- en uitlog-gen, kom je als computergebruiker in een netwerk ook niet ver. Zelf hoef ik geen uitleg meer te geven over het waarom ik wegga bij dit bedrijf; mijn opzeg-gen speelde op en ja, daar doe je nu eenmaal niks aan. We kunnen met z’n allen rustig en overwogen al onze daden en gevoelens onder de categorie “genetisch bepaald” onderbrengen, tot verantwoordelijkheidsgevoel aan toe.

Dus als ik in het café zit, me vergrijp aan de chips en de pinda’s en zo af toe naar een ander gluur, hoef ik daar verder niet over na te denken, want al die dingen zijn nou eenmaal genetisch bepaald. En als ik aan de andere kant van de weg ga fietsen, is dat vast de schuld van een rebelse gen. Het feit dat ik dat alleen doe als er geen ander verkeer op de weg is, is zeker ook genetisch bepaald. Of zou het gewoon gezond verstand zijn…